Woonzorgzones – Architectuur Lokaal

Excursies over de ontwikkeling van wijken waarbij zorg en dienstverlening dichter bij elkaar worden gebracht. Bezocht werden projecten in Amsterdam, Utrecht Leidsche Rijn, Leidschenveen en Den Haag Moerwijk.

Het is niet langer vanzelfsprekend dat mensen naar een instituut verhuizen als ze zorg nodig hebben. Internaatachtige oplossingen zijn niet meer van deze tijd. Maar wanneer het de bedoeling is dat ouderen en gehandicapten zelfstandig kunnen wonen in reguliere woonwijken, moet er ook daar iets veranderen. In de zoektocht naar oplossingen wordt al jaren geëxperimenteerd met woonzorgzones. De ervaring leert echter dat het opzetten van een woonzorgzone lastig en tijdrovend is. Er zit heel wat ruimte tussen theorie en werkelijkheid. Om bedenkers, ontwerpers en uitvoerders dichter bij elkaar te brengen organiseerde Architectuur Lokaal met het Aedes-Arcares Kenniscentrum Wonen-Zorg excursies naar de Westelijke Tuinsteden (Amsterdam), Leidsche Rijn (Utrecht) en Leidschenveen en Moerwijk (Den Haag). Er wordt over woonzorgzones veel geschreven, maar het blijkt altijd weer leerzaam, om ervaringen ter plekke met elkaar te bespreken om verder te komen.

Achtergrond Woonzorgzones, inmiddels meestal woonservicezones genoemd, zijn woongebieden die geschikt zijn gemaakt voor ouderen en gehandicapten die extra service en zorg nodig hebben. De wijken die zo ontstaan, zijn voor iedereen prettig om in te wonen en ouderen en gehandicapten krijgen de kans langer zelfstandig te blijven wonen. De ontwikkeling van woonzorgzones is, met het oog op de toenemende vergrijzing, een belangrijke opgave. Op dit moment zijn er al volop plannen in ontwikkeling. Bij het Kenniscentrum zijn zo’n 60 projecten bekend. De ervaring uit deze projecten leert dat het opzetten van een woonzorgzone niet eenvoudig is en vaak een langlopend proces is.

Uit het onderzoek Idealen in aanbouw van RIGO Research en Advies, in opdracht van het Kenniscentrum, blijkt dat de afstand tussen de plannenmakers van het eerste uur en de uiteindelijke uitvoerders groot is. De uitvoerders weten soms weinig van de idealen die aan het plan ten grondslag liggen. Ook hebben de bedenkers te weinig inzicht in de uitvoerbaarheid van hun plannen. Voor hen is de woonzorgzone een concept, terwijl uitvoerders te maken hebben met meer doelstellingen die in een wijk uitgewerkt moeten worden.

Project!mpulsdagen
De excursies waren onderdeel van de Project!mpulsdagen die het Kenniscentrum in november 2005 organiseerde. !mpuls is een samenwerkingsverband van Aedes, Arcares, LVT (Landelijke Vereniging voor Thuiszorg) en MOGroep (Maatschappelijk Ondernemers Groep) en had tot doel de leden van deze organisaties met informatie bij te staan en hen met elkaar in contact te brengen.