Werk in uitvoering – Architectuur Lokaal

Apeldoorn Noord. Foto Joost Brouwers

Westermaat Campus, Eindhoven. Foto Joost Brouwers

Beschouwingen over ruimtelijke trends in Nederland verwijzen dikwijls niet in positieve zin naar bedrijventerreinen. Het programma ‘Werk in uitvoering’ stelde projecten ter discussie, waarvan om verschillende redenen wordt aangenomen, dat de kwaliteit meer dan gemiddeld is.

Goede voorbeelden als inspiratie
Wanneer het gaat om de kwaliteit van het ontwerp van bedrijventerreinen in Nederland, is het algemene oordeel daarover doorgaans weinig positief. In haar onderzoek De logica van de lelijkheid gaf Harkolien Meinsma een aantal oorzaken aan, waarom het telkens weer misgaat bij de vormgeving van de bedrijfslocaties als geheel. Architectuur Lokaal is op zoek gegaan naar goede voorbeelden en heeft het initiatief genomen tot het project Werk in uitvoering. Doel van dit project is opdrachtgevers te stimuleren, de incidentele bedrijfsgebouwen zorgvuldig vorm te geven en deze in de brede context van de bedrijfslocaties te benaderen.

Organisatie van het opdrachtgeverschap
Opdrachtgeverschap bij bedrijventerreinen kan op veel manieren zijn georganiseerd. Soms gaat het om incidentele opdrachtgevers die een kavel van de gemeente kopen en hun eigen huisvesting realiseren, dit is in Nederland de meest voorkomende situatie. Soms zijn ook gemeenten opdrachtgever voor een stedenbouwkundig plan en beeldkwaliteitplan. Een andere mogelijkheid is vergelijkbaar met de Engelse situatie, waarbij een ontwikkelaar een stuk grond koopt en bedrijfsgebouwen ontwikkelt. Die gebouwen worden vervolgens verkocht aan eindgebruikers of beleggers. Verder komt het voor dat gemeenten samenwerking zoeken met marktpartijen die vaak meer ervaring hebben met commercieel vastgoed.

Westermaat Campus, Eindhoven. Foto Joost Brouwers

Vliegende Brigade
Voor Werk in uitvoering zijn acht bedrijfslocaties geselecteerd die als inspirerend voorbeeld kunnen dienen. Bijvoorbeeld het bedrijventerrein Apeldoorn-Noord in Apeldoorn, waar Wiel Arets het gebouw voor de bouwmaterialenhandel Kwakkel BV ontwierp. Of IJsseloord 2 in Arnhem, waarvoor bureau GroupA het stedenbouwkundig plan maakte voor een bedrijventerrein in een parkachtige setting. Een Vliegende Brigade, onder leiding van Jan Dirk Peereboom Voller, bezocht de geselecteerde locaties in november en december 2004. Tijdens deze bezoeken gingen de brigadeleden in gesprek met opdrachtgevers, architecten en ambtenaren die verantwoordelijk waren voor de realisatie. De conclusies van de Brigade leidden tot suggesties waarmee de opdrachtgevers hun voordeel kunnen doen.

Publicatie
Het project Werk in uitvoering maakt deel uit van het Stimuleringsprogramma Cultureel Opdrachtgeverschap en komt voort uit de regeringsnota Ontwerpen aan Nederland. Beoogd wordt meer en betere verbindingen met de marktpartijen te realiseren. De projectbeschrijvingen zijn samen met de conclusies en suggesties van de Vliegende Brigade gebundeld in het boek Werk in uitvoering, opdrachtgevers en bedrijventerreinen. Het project werd 31 maart 2005 in megabioscoop Cinemec (aan de A12) in Ede afgesloten met de presentatie van het boek en een openbaar symposium.

Lees ook  Een doos als ontwerpopgave, Architectuur Lokaal #50