Team De derde trap wint prijsvraag Waterentree Werelderfgoed Kinderdijk – Architectuur Lokaal

Foto: Cees van der Wal

Vanmiddag maakten Arco Bikker, wethouder van Molenlanden, en juryvoorzitter Adri Bom, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland, de winnaar van de prijsvraag Waterentree Werelderfgoed Kinderdijk bekend. De prijsvraag werd in 2018 uitgeschreven door de gemeente Molenlanden met ondersteuning van het Waterschap Rivierenland als eigenaar en in samenwerking met Architectuur Lokaal. De jury wees het plan De derde trap van het team onder leiding van Stijn Tijhuis unaniem aan als winnaar van de prijsvraag. “Dit plan is radicaal in zijn eenvoud en voegt door het beleefbaar maken van de waterhuishouding een prachtig nieuw element toe aan het Werelderfgoed”, aldus de jury, die ervan overtuigd is dat binnenkomst van het gebied door een bestaande sluiskoker een authentieke ervaring biedt die bezoekers niet zullen vergeten. De gemeente zal een vervolgopdracht verstrekken voor uitwerking van het winnende plan tot een voorlopig ontwerp, in nauwe samenspraak met direct betrokkenen. Dit ontwerp zal als uitgangspunt dienen om de benodigde financiering voor de realisatie te verkrijgen.

De jury wees het plan Lekdijk Park van het team onder leiding van Dingeman Deijs van harte aan als ‘runner up’. Alle inzendingen voor de prijsvraag en het juryrapport zijn nu digitaal te bekijken.

De gemeente Molenlanden (voorheen Molenwaard) schreef de prijsvraag uit om het groeiend aantal bezoekers dat Kinderdijk via de Lek bezoekt, op een Werelderfgoed-waardige en veilige manier te kunnen ontvangen. In de eerste ronde van de prijsvraag dienden 37 deelnemers een visie op de opgave in. De jury selecteerde vijf visies, waarna de gemeente de inzenders hiervan uitnodigde voor de tweede ronde. Daarbij vroeg zij om uitwerking van de visies tot een structuurontwerp met businesscase tegen een ontwerpvergoeding van ieder € 12.500 excl. btw. Bij de openbare tentoonstelling van de vijf plannen konden bezoekers reageren op de plannen. Hun reacties zijn voorafgaand aan de finale beoordeling aan de jury verstrekt en zijn opgenomen in het juryrapport.

De vijf plannen
LEKDIJK PARK
Dingeman Deijs (Dingeman Deijs Architects) en Ruud van Eck (Waterpas Civiel Adviesbureau) i.s.m. Dennis Koek, Tale Bjelland, Antoine Fourrier en Ulrike Centmayer (Dingeman Deijs Architects), Arjan Hollemans (Waterpas Civiel Adviesbureau), Roelof Stuurman en Peter Kraaijenbrink (Deltares), Dominic Meesters en Vibeke Gieskes.
Het plan ‘Lekdijk Park’ concentreert zich op de beleving op de dijk, op panorama’s, overzicht en vergezichten. De dijk wordt een nieuwe publieke verblijfsplek, vrij van autoverkeer. De auto’s gaan door een tunnel in het dijklichaam waarin drie openingen zijn aangebracht, zodat automobilisten steeds een glimp van het gebied opvangen. De tunnel kan als onderdeel van de waterkering fungeren. Bij de huidige parkeerplaats onder de bomen aan de Nederwaard is een keerlus voor de shuttlebus.

Go with the flow!
Marleen Vink (IN architectuur) en Edward Molenaar (Citeg) i.s.m. Hester Wessels (buro Spin), Audrey Coert (land-made) en Nander van der Plicht (Tauw Group).
‘Go with the flow’ concentreert zich op de belevingswaarde van het Werelderfgoed vanuit de techniek van het waterbeheer. De beleving begint bij de entree, met twee nieuwe doorgangen ter weerszijden van de sluis. Het aankomstplatform biedt uitzicht over de Lek. Na de doorsteek door de dijk ontstaat zicht op het gehele gebied. Hierdoor wordt ook een relatie tussen het buitendijkse en de binnendijkse gebied gelegd. Het vlonderpad over de keermuur loopt tussen de maalkommen door, zodat het verschil in waterpeil wordt ervaren.

de derde trap
Stijn Tijhuis (Witteveen+Bos) en Menno Buckers (Witteveen+Bos) i.s.m. Rosanne Schrijver, Tom Lodder, Glenn Kofmann, Martijn Franssen en Alexander Gaydadjiev (Witteveen+Bos).
‘De derde trap’ maakt de entree vanaf de rivier, door een koker van de bestaande spuisluis die zijn functie gaat verliezen. Door de aandacht op de spuisluis te richten wordt het verhaal van Kinderdijk compleet gemaakt. Wie de dijk van buiten- naar binnendijks door steekt, ervaart een ingekaderd beeld van het gebied. Een drijvend pad naar de Elshoutsluis aan de buitenzijde leidt bezoekers naar een vast plateau, de sluis en de route via de maalkom. In de tunnel wordt verlichting gecombineerd met het zichtbaar maken van de dynamische werking van de sluis.

Intensiveren van de belevingswaarde van het erfgoed
Rick ten Doeschate (Civic Architects) en Dirk Jan Peters (Royal Haskoning DHV) i.s.m. Ingrid van der Heijden, Gert Kwekkeboom, Jan Lebbink, Georgia Taylor Berry, Hiroyuki Gondo en Robert Comas Miralpeix (Civic Architects), Frederik Roebroek (Royal Haskoning DHV) en Artur Borejszo (IMG+).
Het plan ‘Intensiveren van de belevingswaarde van het erfgoed’ brengt een heldere structuur aan en stelt daarbij een carrévormige route voor. Groepen gaan via de ene entree, individuele bezoekers via de andere. Na het beklimmen van de dijk gaan de bezoekers onder de weg door. Deze doorgang in de dijk is de spil van het plan. Een aantal opties kan worden uitgewerkt.

In Spin de Bocht gaat In, Uit Spuit de Bocht gaat Uit
Bert Tjhie (TEKTON Architecten) en Paul Rijpstra (Pieters Bouwtechniek) i.s.m. Amber Tjhie, Julia Dinu, Antonio Stravato en Menno Trautwein (TEKTON Architekten) en Evelien de Mey (EDM tuin en landschap).
Het plan ‘In spin..’ richt zich op de aankomst in het Werelderfgoed vanuit de rivier. Door het verleggen van de weg ontstaat ruimte voor een park in het landschap, waar verschillende functies denkbaar zijn. Met de ondersteuningsconstructie van de weg wordt gestreefd naar een ritmisch patroon dat verwantschap toont met bestaande bebouwing en bruggen, als een soort familie van ruimtelijke elementen.

Jury
De inzendingen werden beoordeeld door een jury onder voorzitterschap van Adri Bom-Lemstra, (gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland). De jury bestond verder uit Yttje Feddes, Feddes Olthof Landschapsarchitecten (vm. Rijksadviseur voor het Landschap), Bas Jonkman, hoogleraar Hydraulic Engineering TU Delft, Robin de Lange, directeur Ouwehands Dierenpark, Dorus Meurs, architect M&DB Architecten, winnaar prijsvraag Werelderfgoed Kinderdijk en Leonard de Wit, hoofd Regio Noord-West, Rijksdienst Cultureel Erfgoed.
Secretaris van de jury was Cilly Jansen, m.m.v. Bram Talman, Architectuur Lokaal.

Bezoekerscentrum Kinderdijk
De prijsvraag voor de nieuwe waterentree volgde op de prijsvraag voor een nieuw bezoekerscentrum die in 2014 werd uitgeschreven door de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk. Ook bij deze prijsvraag werd financiering geworven op basis van het voorlopig ontwerp van de winnaars, Michael Daane Bolier en Dorus Meurs (M&DB Architecten). Het bezoekerscentrum wordt nu gebouwd.

De Prijsvraag Waterentree Werelderfgoed Kinderdijk is uitgeschreven aan de hand van Kompas Light Prijsvragen. Deze handleiding is ontwikkeld door Architectuur Lokaal en wordt breed onderschreven door (Rijks)overheid en organisaties van opdrachtgevers, opdrachtnemers en adviseurs. Op verzoek van de gemeente Molenlanden is de prijsvraag georganiseerd in samenwerking met Architectuur Lokaal.