Rotterdam – Wallisblok – Architectuur Lokaal

Als in 2004 bekend wordt dat de gemeente Rotterdam in Spangen gratis woningen weggeeft, trekt dat direct aandacht in de media en melden zich vele gegadigden. De echte boodschap is iets gecompliceerder.

Ja, er worden woningen voor niets van de hand gedaan, maar de kopers verplichten zich wel om te investeren in een grondige opknapbeurt. Het is verder verplicht om een deel van het werk als collectief aan te pakken en de woning op korte termijn af te bouwen. Ook met kennis van die voorwaarden blijven tientallen mensen enthousiast. Een groep van 39 gezinnen gaat het Wallisblok (met oorspronkelijk 78 kleine huurwoningen) opknappen. Dat het zover komt is te danken aan een tamelijk uitzichtloze situatie. De woningen van het Wallisblok waren eigendom van particuliere verhuurders. Zij hadden hun bezit zover laten verloederen dat aankoop door de gemeente de enige mogelijkheid is om het karakteristieke complex uit de jaren dertig te behouden. De gemeente wil hier koopappartementen maken, vanuit de gedachte dat eigendom leidt tot meer betrokkenheid bij woning en omgeving. Architect Ineke Hulshof en Frans van Hulten van adviesbureau Urbannerdam werken  samen aan de haalbaarheidsstudie. Zij komen tot de conclusie dat de gemeente het Wallisblok het best kan laten opknappen door de toekomstige bewoners zelf. De architect ontwikkelt een pakket van mogelijkheden waarmee bewoners aan de slag kunnen.

Resultaat
De nieuwe bewoners zijn veelal hoog opgeleiden en mensen met creatieve beroepen. Zij hebben tot dat moment weinig in Spangen te zoeken. Hun komst betekent niet dat alle problemen zijn opgelost, maar wel dat de verloedering afneemt en dat malafide huiseigenaren minder speelruimte hebben. Het  vraagt intensief overleg om alle individuele wensen op elkaar af te stemmen, maar het lukt. Het casco van het blok als geheel wordt collectief opgeknapt, daarbinnen maken de afzonderlijke opdrachtgevers een grote variatie aan woningtypen. Soms laat het effect van particulier opdrachtgeverschap zich illustreren aan het gevarieerde gevelbeeld dat ontstaat als buren ieder met  hun eigen architect aan de slag gaan. In het Wallisblok is het effect juist dat een 70 jaar oude gevel in ere wordt hersteld. Hier zit de individualiteit achter de voordeur. Extra kwaliteit komt van de groene collectieve ruimte op het binnenterrein.

Meer informatie
Naar volledige projectbeschrijving
Naar documentaire Wallisblok, Rotterdam (IDTV)

Zie ook
dedichterlijkevrijheid.nl
hulshof-architecten.nl
urbannerdam.nl