Prijsvraag Energielandschap van de Toekomst – Architectuur Lokaal

In 2017 haalde Nederland nog geen zes procent van de energiebehoefte uit andere dan fossiele energiebronnen. We willen wel duurzame energie maar zonder landschapspijn in onze leefomgeving. Toch vragen windmolens en zonneparken ruimte. Omdat we niet beschikken over een nog lege dertiende provincie, is het de kunst om bestaande ruimtelijke kwaliteiten beter te benutten. Hoe kunnen we hetzelfde gebied slimmer gebruiken, zodat we niet alleen schone energie opwekken maar ook ons landschap mooier maken? Om antwoorden op deze vraag te vinden schrijft Coöperatie  NederLandBovenWater de openbare prijsvraag Energielandschap van de Toekomst, Energietransitie in landelijk, stedelijk en waterlijk gebied uit in samenwerking met Provincie Noord-Brabant, Provincie Overijssel, Rijkswaterstaat, Provincie Zeeland, Gemeente Zwolle en Rijksvastgoedbedrijf. Gevraagd wordt om innovatieve ideeën voor duurzame energie in combinatie met verbetering van landschappelijk-ruimtelijke kwaliteiten en draagvlak bij bewoners en ondernemers.

De wil tot verduurzaming
Nederland is één groot energielandschap maar door onze decennialange gewenning aan gemakkelijk te importeren aardolie en te winnen aardgas lijken we dat te zijn vergeten. Maar in een land dat internationaal wordt geroemd vanwege technologische en sociale innovaties en het jongleren met water en ruimte leeft de wil tot verduurzaming breed. Energie spreekt daarbij aan omdat niemand zonder kan en er concrete handelingsperspectieven bestaan. Dit gegeven staat in schril contrast met weerstand tegen windmolens of windparken.

Prijsvraag
Een prijsvraag is een geëigend middel om de creativiteit in de samenleving boven water te tillen. Niet van bovenaf zeggen hoe het moet maar van binnenuit laten zien hoe het mogelijk wel kan. Daarom nodigt NederLandBovenWater teams van particuliere coöperaties, verenigingen, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, overheden, ontwerpers, energiespecialisten, installateurs, duurzame ondernemers, ontwikkelaars, investeerders, adviseurs en alle anderen uit, die inspirerende en uitvoerbare ideeën op het gebied van duurzame energie kunnen ontwikkelen. De ideeën hebben betrekking op drie locatie specifieke toepassingsgebieden. In het landelijk gebied gaat het om het gebied rond de A16, in het stedelijk gebied om het grondgebied van de gemeente Zwolle en in het waterlijk gebied om het Zeeuwse zoute water.

Reglement
De prijsvraag Energielandschap van de Toekomst, Energietransitie in landelijk, stedelijk en waterlijk gebied verloopt in twee ronden. In de eerste ronde (sluitingstermijn inzendingen 3 april 2018) ligt de focus op een visie. De jury selecteert per gebied maximaal drie inzendingen. De inzenders van de geselecteerde visies worden uitgenodigd voor de tweede ronde, waarin aan hen gevraagd wordt hun visie nader uit te werken tot een structuurontwerp met uitvoeringsstrategie. Elk van deze teams ontvangt een tegemoetkoming in de kosten van € 15.000 excl. btw.

In de tweede ronde wijst de jury per gebied één winnaar aan. Elk winnend team ontvangt een prijzengeld van € 25.000 excl. btw. De vergoedingen en het prijzengeld zijn ter beschikking gesteld door Provincie Noord-Brabant, Provincie Overijssel, Rijkswaterstaat, Provincie Zeeland, Gemeente Zwolle en Rijksvastgoedbedrijf.
De prijsvraag verloopt via deze webpagina. Het reglement en de bijlagen kunt u hiernaast downloaden. Het reglement is opgesteld aan de hand van Kompas light Prijsvragen. De prijsvraag is aangekondigd op TenderNed.

Resultaat van de prijsvraag
Het resultaat van de eerste ronde van de prijsvraag is bekendgemaakt op 28 mei 2018, zie stedelijk gebied, landelijk gebied en waterlijk gebied.
De prijsuitreiking vindt plaats op donderdag 31 januari 2019, van 12.00 – 17.30 uur bij Rijkswaterstaat, locatie Westraven Griffioenlaan 2 in Utrecht.

Informatiebijeenkomsten en vragen
In januari vonden informatiebijeenkomsten voor geïnteresseerden in deelname aan de prijsvraag plaats in het Provinciehuis van Zeeland in Middelburg en in het Stadhuis van Zwolle. De bijeenkomst in Breda moest wegens de zware westerstorm vervallen. De verslagen van de bijeenkomsten, bijbehorende presentaties (ook die voor Breda), aanvullende bijlagen en antwoorden op gestelde vragen tijdens de eerste ronde van de prijsvraag zijn hiernaast gepubliceerd.
De tweede ronde verloopt niet openbaar.

Jury
De inzendingen voor de prijsvraag worden beoordeeld door een jury onder voorzitterschap van Sybilla Dekker, oud-minister van VROM. De jury bestaat verder uit:

• Floris Alkemade Rijksbouwmeester
• Gerben Dijksterhuis burgemeester van Borsele
• Hans Mommaas directeur Planbureau voor de Leefomgeving PBL
• Laetitia Ouillet directeur Strategic Area Energy TU Eindhoven

Per gebied wordt de jury aangevuld met een gebiedsjury.
Voor het landelijk gebied:

• Christel Eversdijk landschapsarchitect gemeente Breda
• Dimph Rubbens voorzitter Gemeenschapscoöperatie Energiek Moerdijk

Voor het stedelijk gebied:

• Bart Buijs directeur Het Oversticht
• Pien van der Does directeur Fysiek gemeente Zwolle

Voor het waterlijk gebied:

• Liz van Duin directeur netwerkontwikkeling Rijkswaterstaat Zee en Delta
• Ben de Reu gedeputeerde Provincie Zeeland

Secretaris van de prijsvraag is Peter van Rooy (NLBW), tevens voorzitter technische commissie, m.m.v. Cilly Jansen en Bram Talman (Architectuur Lokaal), allen zonder stemrecht.