OLA #1 IBA-Emscherpark – Architectuur Lokaal

Excursie voor de lokale architectuurcentra naar de Internationale Bau Ausstellung in Duitsland: voorbeeld van regionale planning.

Op 23 en 24 mei 1997 gingen de lokale architectuurcentra van Nederland op excursie naar het IBA-Emscherpark: een Internationale Bauaustellung op een afstand van drie kwartier treinen vanaf Arnhem. Het excursieprogramma van de lokale architectuurcentra beperkte zich tot de oostelijke helft van het projectgebied. Tevens werd het mega-winkelcentrum CentrO in Oberhausen bezocht, dat buiten het IBA-Emscherpark valt maar dat vanwege de invulling van de begrippen in de Nederlandse architectuurbeleidstaal funshoppen en consumententrekkers meer dan voldoende aanleiding bood voor een uitgebreid bezoek. Voor elk van de deelnemers aan deze excursie, uit zo’n dertig gemeenten verspreid over heel Nederland, waren wel vraagstukken uit de eigen gemeente herkenbaar: herbestemming van industriële monumenten, nieuwe oplossingen voor openbaar vervoer, bebouwing op vervuilde gronden, vooroorlogse wijkverbeteringen en openbare ruimten inclusief beheer.

Toepassing van andere energiebronnen zijn op verschillende plaatsen gerealiseerd en op allerlei vlakken waren de resultaten van ecologisch beleid zichtbaar. Verwevenheid met culturele functies bleek geen uitzondering en bij woonwijken was de bouw van kinderdagverblijven een vast onderdeel van het programma. Ook zijn er projecten uitgevoerd waarbij het voor minder draagkrachtigen mogelijk werd om een huis te kopen.

Omvorming van een enorm industriegebied onder geelgrijze rook tot een eigentijds, landschappelijk-recreatief gebied in gevoelige omstandigheden (werkloosheid door mijnsluitingen) zou het gebied een nieuwe toekomst met een nieuw imago moeten bieden. Kortom: voorbeelden van beleidsvraagstukken op een gebied van 800 km2, vijf miljoen inwoners en 17 steden. Dat vereiste regionale planning, onder regie van het IBA. De vraag of deze impulsen na het terugtrekken van de IBA in 1999 blijven, en al dan niet onder regionale regie voortzetten, moet nog beantwoord worden.