Bouwmeestersdebat 2015 – Architectuur Lokaal

Foto: Ringel Goslinga Slideshow Foto: Ringel Goslinga Foto: Ringel Goslinga Foto: Ringel Goslinga Foto: Ringel Goslinga

Hoe beweeg je opdrachtgevers om meer kansen te bieden aan jonge architecten? Dat was een van de vragen die Rijksbouwmeester Floris Alkemade voorlegde bij het Bouwmeestersdebat 2015. Wellicht kan het Protocol Ontwerperselecties van de gemeente Rotterdam uitkomst bieden. Bij het debat, dat op 11 december plaatsvond bij Architectuur Lokaal in Amsterdam, kwamen stadsarchitecten, stadsbouwmeesters en provinciaal adviseurs ruimtelijke kwaliteit uit heel Nederland bijeen om te spreken over hun rol bij architectenselecties en omgevingsvisies.

De problematiek van het aanbesteden van architectuuropdrachten in het kader van de nieuwe Aanbestedingswet, die in april 2016 in werking treedt, was een van de twee agendapunten van het Bouwmeestersplatform. Hiernaast werd gesproken over de ontwikkeling van lokale omgevingsvisies in het licht van de nationale omgevingsvisie, die in 2018 klaar moet zijn. In dat jaar wordt de Omgevingswet 2018 van kracht.

Beter aanbesteden Er zijn grote verschillen tussen het aanbestedingsbeleid van de verschillende overheden, zo bleek tijdens het gesprek. Waar bijvoorbeeld de gemeente Rotterdam vele aanbestedingen zonder externe adviseurs in de markt zet, besteden andere lokale overheden zelden architectuuropdrachten aan. Als zij dat doen, besteden ze deze vaak uit aan adviseurs.

Laura Melissen lichtte de koppeling van architectuurbeleid en aanbestedingsbeleid van de gemeente Rotterdam toe, waarmee goede resultaten worden bereikt. Het Protocol Ontwerperselecties biedt interessante perspectieven om de aanbestedingscultuur te verbeteren.

Ook werden de voorlopige resultaten besproken van het onderzoek dat Architectuur Lokaal in opdracht van het Atelier Rijksbouwmeester uitvoerde, om te komen tot een betere aanbestedingscultuur.

Ambities bij de omgevingsvisie In heel Nederland wordt gewerkt aan de nieuwe omgevingsvisie, die voor zowel gemeenten, provincies als rijksoverheid een verplicht instrument wordt voor ruimtelijke ontwikkeling. Rijksadviseur Eric Luiten vroeg aandacht voor het begrip omgevingskwaliteit, waaraan de visies aandacht moeten besteden. Het gaat dan om een koppeling van economie, ruimtelijk beleid en leefbaarheid. Daar zijn burgers en maatschappelijke organisaties bij betrokken – naast architecten, ecologen en landschapsarchitecten. Ook Arjan Nijenhuis, plaatsvervangend programmadirecteur van Eenvoudig Beter, wees erop dat brede betrokkenheid van belanghebbenden aan de basis van de omgevingsvisies ligt. Maar het blijkt lastig voor gemeenten om ambities voor de lange termijn op te stellen. Vincent Kompier lichtte de pilots van Atelier ZZ toe. Dit ontwerpatelier ontwikkelde een methodiek om in een samenwerking van belanghebbenden en ontwerpers tot uitgangspunten voor ontwikkeling te komen. Daarbij kunnen de bouwmeesters een rol spelen.

De nieuwe website van Atelier ZZ, MijnOmgevingsvisie.nl is vanaf 17 december online. In 2016 worden alle nieuw vastgestelde Omgevingsvisies op deze website gepubliceerd.

Over het Bouwmeestersplatform
Het platform voor bouwmeesters, indertijd opgericht door Architectuur Lokaal, werkt vanaf 2009 samen met het College van Rijksadviseurs (CRA). Stadsarchitecten, stadsbouwmeesters (wier taak breder is dan het toetsen van bouwplannen) en provinciaal adviseurs. Het vorige Bouwmeestersdebat vond plaats in 2013.

Architectuur Lokaal is lead partner van het werkprogramma Opdrachtgeverschap en Omgevingsrecht uit Werken aan Ontwerpkracht, Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp. Dit programma is gericht op het bieden van handreikingen aan het lokaal bestuur voor beide thema’s.