Opdrachtgeverloos ontwikkelen – Architectuur Lokaal

Twintig jonge ontwerpers bezochten op 15 december het Westelijk Handelsterrein in Rotterdam waar zij te gast waren bij BLOC voor de masterclass ‘Hoe kom ik ertussen bij gebiedsontwikkeling’. BLOC heeft een exploitatie- en financieringsmodel ontwikkeld dat uitgaat van technologische vernieuwing met een groot aantal gelijkwaardige partners dat al tijdens het ontwikkelproces te gelde kan worden gemaakt. Opdrachtgeverloos ontwikkelen, noemt BLOC dat.

Illustratief voor de ontwikkelmethode van BLOC zijn The Dutch Windwheel en The Dutch Mountains. Duzan Doepel (Doepel Strijkers) en Marco Vermeulen (Studio Marco Vermeulen) vertellen hoe zij eigen opgaven creëren door op het juiste moment initiatief te nemen en niet af te wachten tot een opgave zich aandient. Jacco Saaman van SPIE, licht toe hoe The Dutch Windwheel fungeert als icoon voor technische en technologische innovaties waar zij zich als bedrijf aan willen verbinden. Het vliegwieleffect dat hierdoor in werking treedt, maakt dat BLOC onafhankelijk van traditionele opdrachtgevers kan blijven, waardoor het opdrachtgeverloos kan ontwikkelen.

“Overheden hebben geen inzicht in de mogelijkheden en consequenties van technologische innovaties. Dat maakt hen ongeschikt als opdrachtgever in de processen die wij begeleiden. Wij laten gemeenten weliswaar in een vroeg stadium weten wat we van plan zijn, maar ook dat zij geen partij hierin zijn. Pas veel later worden zij betrokken bij de planontwikkeling”, aldus Lennart Graaff.

In dat perspectief kijken de deelnemers naar de casus Transformatie van het Westelijk Handelsterrein. Het terrein dat in 2001 is gerenoveerd  functioneert met het huidige programma niet goed. Wat is er nodig om dit Pakhuizencomplex tot een unieke locatie in het Scheepvaartkwartier te maken?

De lessen van BLOC

• Een project is op te vatten als een verzameling technologische innovaties. Dat vereist een fundamenteel ander traject met betrekking tot financiering en proces.
• Marketing is een vliegwiel om ideeën te kickstarten.
• De marketing van projecten werkt ook positief op het aantrekken van nieuw personeel.
• Publiciteit is een middel dat weloverwogen wordt ingezet om de partijen voor de volgende fase te binden.
• Wees streng met betrekking tot voorinvestering in tijd. Stel een maximaal aantal uren vast en houd je daaraan.
• Publieke opdrachtgevers zijn te behoudend om te kunnen participeren in innovatieve processen, betrek hen pas als het project in ‘traditioneler’ vaarwater is gekomen.
• Vertel een verhaal en maak dat concreet.
• Creëer je eigen opgave, wacht niet tot deze zich aandient.
• Maak jezelf opdrachtgeverloos, stel je op als ontwikkelingspartner.
• Creëer ruimte voor innovaties, koppel deze in een vroeg stadium aan je ontwikkeling.

Deelnemers
De volgende deelnemers waren aanwezig bij de Masterclass: Bart Aptroot (One Architecture), Berry Beuving (BB/A), Juriaan Calis (Studio Calis), Bart Cardinaal (HUNK-design), Jochem Chaouat (OASA Architecten), Paul Cleuren (Collectief), Saxon Duckworth (Inbo), Peter van der Gaauw (Buitengewoon architectuur), Robbert Guis (Mecanoo), Edwin Hans (SITE urban development), Sijme van Jaarsveld (Bigfriendlygiants), Dennis van Klij (Spring architecten), Danny Nelemans (od205), Bas van der Pol (Het Element A), Erik Roerdink (De Zwarte Hond Groningen), Maarten Thewissen (Studio Komma), Victor Verhagen (LAGADO architects), Seline Wijker (Onix NL), Sander Woertman (De Zwarte Hond).

Creatief Ondernemerschap
Architectuur Lokaal organiseert een aantal Masterclasses Creatief Ondernemerschap om bij te dragen aan effectief ondernemerschap van jonge architecten. Daarmee hopen we hen meer mogelijkheden te verschaffen om in de praktijk aan de slag te kunnen gaan. De Masterclass Hoe kom ik er tussen bij gebiedsontwikkeling is de vijfde in een reeks die tot doel heeft de netwerken van jonge architecten te vergroten. Eerdere edities kwamen tot stand in samenwerking met ABT, Synchroon, ABCNova en Groosman.

De Masterclass Creatief Ondernemerschap wordt mede mogelijk gemaakt met een bijdrage van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie