Leiden – Minervalaan, Roomburg – Architectuur Lokaal
In de nieuwe Leidse woonwijk Roomburg zijn vanaf 2003 onder gemeentelijke regie bijna1000 woningen gebouwd. In een klein deel van de wijk, bij twee bouwblokken met in totaal 18 woningen, experimenteert de gemeente met een variant op particulier opdrachtgeverschap.
De particulieren die een kavel kopen krijgen de keus uit drie door de gemeente geselecteerde architecten. De gemeente bepaalt welke aannemer de woningen gaat bouwen.
De opdrachtgever en de opgave
Bij de ontwikkeling van Roomburg heeft de gemeente een ongebruikelijk actieve rol gespeeld. De gemeente treedt zelf op als opdrachtgever en ontwikkelaar. De in andere gemeenten gebruikelijke aanpak, waarbij kavelkopers ieder hun eigen architect en aannemer zoeken, strookt niet met de strakke regie van Leiden op de wijk als geheel. Om de stedenbouwkundige en architectonische samenhang te kunnen garanderen, bestaat binnen geheel Roomburg de regel dat het ontwerp van bouwblokken in één keer moet worden gepresenteerd. Ook voor de particuliere woningen binnen de twee bouwblokken aan de Minervalaan dienen alle individuele ontwerpen tegelijkertijd beschikbaar te komen.
Uitwerking van de opgave
De gemeente schakelt onderzoekers van TNO bouw in om het experiment met particulier opdrachtgeverschap voor te bereiden. Hun studie resulteert in een bijzondere variant van particulier opdrachtgeverschap met een beperkte architectenkeus in combinatie met uitvoering door één aannemer. Deze door de gemeente te selecteren aannemer zou in een vroeg stadium bij de planontwikkeling worden betrokken, zodat het mogelijk is om direct de financiële gevolgen van ontwerpkeuzen in beeld te brengen. Ook wordt het makkelijker om in de bouwfase de activiteiten voor verschillende kavels op elkaar af te stemmen.
Resultaat
Door de inperking van de architectenselectie en het werken met één vaste aannemer is de planvoorbereiding in theorie eenvoudiger dan bij een vrije keus voor kopers. Dat had tot snelheid kunnen leiden, maar in feite duren zowel de planvoorbereiding als de bouw erg lang. De belangrijkste les is dat de gemeente particulier opdrachtgeverschap in vervolg anders gaat aanpakken (zoals bij voorbeeld in Nieuw Leyden), met een veel minder sturende rol van de gemeente. Gelukkig mag het resultaat aan de Minervalaan er zijn. Ook daar zijn alle betrokkenen het over eens. Wel succes, niet geprolongeerd.
Lees hier de volledige projectbeschrijving