Tussen de regels: beter aanbesteden van architectuuropdrachten in de praktijk – Architectuur Lokaal

Onvrede in aanbestedingsprocedures voor architectuuropdrachten berust eerder op de toepassing van verplichte aanbestedingsregels dan op Europese richtlijnen en de vertaling daarvan in Nederlandse wetgeving. Deze aanhoudende kritiek was aanleiding voor het onderzoek Tussen de regels, beter aanbesteden van architectuuropdrachten, dat Architectuur Lokaal onder auspiciën van het Atelier Rijksbouwmeester heeft uitgevoerd. Het onderzoek is gericht op mogelijke verbeteringen vanuit het opdrachtgeverschap, maar het verbeteren van de aanbestedingspraktijk is een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van opdrachtgever, architecten en betrokken adviseurs. Veel knelpunten in de aanbestedingspraktijk worden mede veroorzaakt of in stand gehouden door architecten zelf. Het rapport bevat tal van concrete aanbevelingen.

Ervaringen met architectenselecties
Het rapport Tussen de regels, beter aanbesteden van architectuuropdrachten is het resultaat van een quick scan en richt zich steekproefsgewijs op openbaar aangekondigde ‘traditionele’ architectenselecties. Het rapport kan hiernaast worden gedownload.
Het onderzoek concentreert zich op ervaren publieke opdrachtgevers en adviseurs die veel architectenselecties voor publieke opdrachtgevers begeleiden, en die tussen 1 april 2013 en 1 juni 2015 regelmatig aanbestedingen van architectendiensten hebben aangekondigd: het Rijksvastgoedbedrijf / Rijksgebouwendienst, de gemeenten Rotterdam en Amsterdam, ICSadviseurs en HEVO adviseurs. Deze partijen verleenden medewerking aan het onderzoek om bij te dragen aan verbetering van de aanbestedingsprocedures.

Protocol Ontwerpersselecties gemeente Rotterdam
Het rapport bevat meer dan vijftig concrete aanbevelingen. Eén daarvan is het gebruik van het Protocol Ontwerpersselecties van de gemeente Rotterdam. Dit protocol is gebaseerd op de ontwikkeling van een specifiek inkoopbeleid voor het contracteren van een architect en in afstemming met het architectuurbeleid.
De resultaten van het onderzoek werden voorafgaand aan publicatie onder leiding van de Rijksbouwmeester besproken met provinciaal adviseurs ruimtelijke kwaliteit en met de stadsbouwmeesters en stadsarchitecten van Nederland in het Bouwmeestersdebat 2015.

Het onderzoek ‘Tussen de regels, beter aanbesteden van architectuuropdrachten’ kwam tot stand in het kader van Werken aan ontwerpkracht, Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) 2013-2016. Architectuur Lokaal treedt op als lead partner voor de uitvoering het Werkprogramma Opdrachtgeverschap en Omgevingsrecht uit deze agenda.