Brede scholen in Utrecht – Architectuur Lokaal
Excursie naar drie Brede scholen: Opvangcluster Vleuten De Meern en Forum ’t Zand in Leidsche Rijn en Hart van Noord, Kanaleneiland Utrecht.
Vragen die aan de orde kwamen waren: Hoe is de rolverdeling tussen de verschillende opdrachtgeverBewerkens? Wat zijn de ervaringen van gebruikers, ontwerpers, onderwijzend personeel, ouders en kinderen. Hoe verloopt de samenwerking tussen de verschillende scholen. En hoe ligt dat met de overige functies in het gebouw. Hoe zit het met de financiering van scholen en woningen? Architectuur Lokaal wilde met deze excursie een discussie op gang krijgen over deze verbrede opgave voor scholenbouw, die zich niet alleen beperkt tot onderwijs.
Brede scholen in Utrecht
In Utrecht worden brede scholen Forumscholen genoemd. Het Forumconcept houdt in dat er samenwerking en clustering wordt gezocht van voorzieningen voor onderwijs, sport en spel, opvang en cultuur op een locatie. In twee van de drie Brede scholen zijn Marktpartijen opdrachtgever en is woningbouw naast scholenbouw onderdeel van het programma.
Opvangcluster Vleuten de Meern
Allereerst werd opvangcluster Vleuten de Meern in Leidsche Rijn bezocht. Dit gebouw bevat, naast twee kinderdagverblijven, drie basisscholen en een sporthal, ook 28 appartementen. Opdrachtgever was, naast de gemeente Utrecht die verantwoordelijk is voor de scholenbouw, Amnis, een van de grootste woningcorporaties in de provincie Utrecht, en Woningbouwvereniging Vleuten de Meern. De oplevering vond plaats in 2003 en het ontwerp is van architectenbureau De Zwarte Hond. In het geheel is gezocht naar differentiatie, dat wil zeggen dat elke school een eigen schoolplein, ingang en directiekamer heeft. Boven de kinderdagverblijven bevinden zich woningen. Het geheel is herkenbaar door de onderling en samenhang in materiaal en vormgeving.
Forum ‘t Zand
Dat de bouw van een Brede school interessante architectuur oplevert, bewijst wel het gebouw van Forum ’t Zand, eveneens in Leidsche Rijn, dat in januari 2006 werd geopend en inmiddels is genomineerd voor de Scholenbouwprijs 2006. Het gebouw bevat twee basisscholen, twee kinderdagverblijven, een sportzaal, buitenschoolse opvang en een vrijetijdscentrum. Opdrachtgever was de gemeente Utrecht. Ruimten die door beide scholen gebruikt kunnen worden, liggen centraal in het gebouw. De centrale hal is ontworpen als een hortus en biedt speelruimte bij slecht weer, een ontmoetingsruimte voor het vrijetijdscentrum en een foyer voor de aula. Het gebouw, dat op een ruimteschip lijkt, ligt tussen historische artefacten en archeologische vindplaatsen.
Hart van Noord
Voor de wijk Hart van Noord in Kanaleneiland is een ontwerp gemaakt door A.A. Bos en Partners voor een Forumgebouw en woningen. Naast drie basisscholen bevinden zich in het gebouw wijkvoorzieningen, een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. Op het Forumgebouw zijn woningen gerealiseerd. In de wijk worden ook nog 78 koopwoningen gebouwd. De opdrachtgever was Koningsveen projectontwikkeling en AM Wonen B.V.
Landelijk debat over opdrachtgeverschap bij brede scholen
In maart 2008 organiseerde Architectuur Lokaal in samenwerking met het Stimuleringsfonds voor Architectuur aap, noot, mis. de basis van de brede school, een landelijk debat over opdrachtgeverschap bij brede basisscholen in Radio Kootwijk, Apeldoorn. Bij het debat verscheen de gelijknamige publicatie. Deze kunt u via onze webwinkel bestellen.