De Opdrachtgeversschool – Architectuur Lokaal

Om publiek opdrachtgever te worden hoef je niet eerst een opleiding te volgen. Sterker nog: dat kan formeel niet eens. Maar iedere Nederlander die politiek actief is kan wethouder worden. Dan is het mogelijk dat je de ene dag ICT’er bent (of bloemist, actrice of apotheker) en de volgende dag verantwoordelijk wordt voor een centrumvernieuwingsplan (of een theater, of de herbestemming van een gemeentekantoor). Zo’n rigoureuze overgang geldt natuurlijk lang niet voor elke opdrachtgever. Maar zij hebben allemaal behoefte aan informatie en voorbeelden. 

De Opdrachtgeversschool wordt aanbevolen door Andy Dritty (wethouder Landgraaf), Willem Smink (voorzitter College van Bestuur NHL Hogeschool en vm. wethouder Groningen), Rudy Stroink (oprichter TCNPP), Albert Fien (stedenbouwkundige) en Jack Hock (Trudo).

Publieke opdrachtgevers
De meeste wethouders hebben in de praktijk de nodige bestuurlijke ervaring opgedaan. Dat wil niet zeggen dat zij deskundig zijn in de ruimtelijke ordening of op cultuurgebied. Gebrek aan vakkennis hoeft op zichzelf geen probleem te zijn, elke bestuurder kan zich omringen met adequate adviseurs. Wethouders met een bouwkundige achtergrond ervaren hun professionele kennis soms zelfs eerder als een last dan als een lust. Zo zei de wethouder van Middelburg, architect van beroep: ‘Ik probeer zo min mogelijk vakinhoudelijk te denken. Ik ben er nu voor de gemeenschap en het publieke belang. Dan maak je weleens anderen afwegingen.’
Wat elke wethouder nodig heeft, is visie en ambitie. Welke kant moet het op met de steden en het landschap? Wat zijn de relevante thema’s voor mijn gemeente? Wie heb ik daarvoor nodig, en wie is de beste architect voor mijn opgaven?  Hoe betrek ik  de bewoners? Welke onderzoeken zijn van belang, welke kennisinstituten? Welke informatie is al beschikbaar en waar kan ik die inzien? Is deze wethouder de enige die dat specifieke probleem tegenkomt, of hebben zijn collega’s daar ook mee te maken? Zijn er slimmere oplossingen denkbaar, kan er in de regelgeving iets worden aangepast? Provincies krijgen een grotere verantwoordelijkheid onder invloed van de WRO. Wat gaat dat betekenen voor gemeenten? Sommige wethouders zijn gaandeweg zeer deskundig geworden in één bepaalde opgave, zoals herbestemming of particulier opdrachtgeverschap, maar ook zij blijven tegen obstakels opbotsen.

Professionele en andere opdrachtgevers
Er zijn ook niet-bestuurlijke opdrachtgevers zoals woningcorporaties of projectontwikkelaars. Die hebben vaak een professionele vooropleiding in hun vakgebied gevolgd, aan een universiteit of hogeschool volgden ze studies bouwkunde, economie, bestuurskunde of bouwmanagement. Daarna maakten ze een carrière in de bouwwereld. Het zijn veelal ervaren opdrachtgevers met kennis van zaken. Maar ook zij hebben vragen. Zo zijn ontwikkelaars, zeker nu de financiering niet meer vanzelf gaat, op zoek naar meerwaarde in een bewegelijk bouwklimaat. Zij zoeken naar nieuwe financieringsconstructies en naar nieuwe partijen, of meten zich een andere rol aan in het bouwproces. Maar hoe doe je zoiets? Woningcorporaties worden geconfronteerd met een ontnuchterende werkelijkheid. Hoe geven zij op een nieuwe manier invulling aan hun kerntaak, de volkshuisvesting? Regelgeving uit Brussel helpt hen daar daarbij niet per definitie. En dan zijn er nog de eenmalige opdrachtgevers. Mensen die hun eigen collectieve huisvesting of bedrijfsgebouw bouwen. Een schoolbestuur dat met een schoolgebouw zit dat niet meer voldoet wil. Een zorgorganisatie die terreinen wil omvormen tot woonzorgcomplexen met diverse functies – en daarmee gebiedsontwikkelaar wordt. Al deze typen opdrachtgevers kunnen al meer dan 18 jaar bij Architectuur Lokaal terecht voor algemene vragen of voor een programma op maat.

Ideale leerschool voor opdrachtgevers
In  2010 heeft Architectuur Lokaal deze manier van werken gebundeld onder de noemer De Opdrachtgeversschool. Aan de gangbare programma’s is een nieuwe wijze van kennisoverdracht toegevoegd. Er zijn verschillende besloten werkbijeenkomsten georganiseerd die voorzien in een zeer specifieke kennisbehoefte. Deze bijeenkomsten zijn zo samengesteld dat de deelnemers hun kennis kunnen delen: met elkaar, ervaren collega’s en externe deskundigen. Er wordt gekeken naar de kennis die nodig is en naar de veranderingen die daarmee gepaard gaan bij de achterliggende organisatie. Vanaf 2012 wordt het aanbod uitgebreid met thema’s die voor een brede groep opdrachtgevers relevant zijn.

Meer weten over De Opdrachtgeversschool? Mail naar Indira van ’t Klooster

In 2012 is De Wethoudersapp Herbestemming ontwikkeld. Kijk hier voor meer informatie over de app.